Podcast Episode Details
Back to Podcast Episodes
12 Márta 2022 (Tiobraid Árann)
Episode 85
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.
*
Inniu an dara lá déag de mhí an Mhárta. Is mise Gwyneth Nic Aidicín Ní Loinsigh.
Lean ionsaithe san Úcráin i rith na seachtaine agus fórsaí na Rúise ag bogadh níos cóngaraí do Chív, príomhchathair na tíre, gach lá. Tharla ionsaithe ar na cathracha Lutsk, Ivano-Frankivsk agus, den chéad uair ó thús an ionraidh, Dnipro. Tá cainteanna síochána ar siúl idir oifigigh Rúiseacha agus Úcránacha agus deir Uachtarán na Rúise Vladimir Putin go bhfuil dul chun cinn dearfach ag tarlú ach níl aon torthaí cruinne ag teacht ó na cainteanna fós. D’fhógair Coimisiúin Dídeanaithe na Naísiún Aontaithe gur shroich méid na ndídeanaithe ón Úcráín 2.5 milliún maidin dé hAoine agus tá dhá milliún duine eile díláithrithe lastuigh den tír. Shroich Racheal Diyaolu, iníon léinn ó Cheatharlach, Éire slán sabháílte oíche Déardaoin tar éís éalú ón Úcráin. Bhí Rachael, atá naoi mbliana déag d’aois, ag staidéar leighis in ollscoil in Sumy, in oirthear na tíre. Bhí sí greamaithe ann ó tosaíodh na hionsaithe ag deireadh mhí Feabhra agus d’éalaigh sí le cabhair ó bheirt deonaithe a thaistil ón Albain chun cabhair a thabhairt do dhídeanithe. D’imigh sí ón gcathair dhá lá sular thosaigh buamáil ann.
Tar éis dhá bliain den phaindéim tá féilte ceoil ag teacht ar ais. Fógraíodh filleadh Electric Picnic, an fhéile cheoil is mó in Éirinn, ar an Déardaoín agus maidin Dé hAoine bhí na ticéid díolta amach lastuigh de leathuair. Beidh Dermot Kennedy, Tame Impala agus Arctic Monkeys ina bpríomh-mhír na féile agus beidh an fhéile ar siúl idir an dara agus an ceathrú lá de mhí Mheán Fomhair le 70,000 duine i láthair. Ag labhairt ar thábhacht na hócáíde, duirt stiúrthóir na féile Melvin Benn, “táimid ag maireachtáil i ndomhan corrach ach tá meabhrúchán de dhíth orainn go leanann an saol ar aghaidh - tá sé tábhachtach tacaíocht a thabhairt do dhaoine atá ag streachailt ach tá ábhar seachráin de dhíth orainn, tá ár saol cultúrtha de dhíth orainn.”
Thángthas ar long bháite Ernest Shackleton i ngar d’Antairtice tar éis níos mó ná céad bliain ag bun na farraige. Cailleadh an long, ar a tugadh Endurance, i mí na Samhna 1915 le linn iarracht an chéad dul trasna mhór-roinn na hAntairtice. Theip ar iarrachtaí eile teacht ar an mbád briste mar thoradh ar an oighear a chlúdaíonn an Mhuir Wedell, áit ar thit an long faoin uisce ach bhí an misean Endurance22 in ann teacht uirthi an uair seo mar gheall ar theicneolaíocht a d’fhorbair an fhoireann. Deir stiúrthoir an mhisin go bhfuil an t-aimsiú ina long adhmaid bháite is fearr a chonaic sé riamh: “Tá sé seasta, slán agus i staid iontach caomhnaithe.”
*
Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.
*
GLUAIS
cainteanna síochána - peace talks
díláithrithe - displaced
príomh-mhír na féile - festival headliner
domhan corrach - unsettled world
ábhar seachráin - distraction
long bháite - shipwreck
staid iontach caomhnaithe - a great state of preservation
Published on 2 years, 9 months ago