Podcast Episode Details
Back to Podcast Episodes
อารามบอย | SS 01 EP. 19 | สำรวจเศรษฐกิจไทยสมัยรัชกาลที่ 3 ผ่านวัดยานนาวา - The Cloud Podcast
Episode 783
หากคุณเคยผ่าน ‘วัดยานนาวา’ แล้วสงสัยว่าทำไมถึงมีเจดีย์ทรงเรืออยู่กลางวัด รายการอารามบอยตอนนี้มีคำตอบ โดย ต้า-ธนภัทร์ ลิ้มหัสนัยกุล และแขกรับเชิญพิเศษ ดร.กฤษฎ์เลิศ สัมพันธารักษ์ เจ้าของรายการพอดแคสต์ คอลัมน์ และพ็อกเกตบุ๊ก Business Family จะพาเจาะลึกวัดริมแม่น้ำเจ้าพระยาแห่งนี้ ในฐานะหลักฐานสำคัญที่สะท้อนโครงสร้างเศรษฐกิจและความสัมพันธ์ไทย-จีน ในสมัยรัชกาลที่ 3 ผ่านการสร้าง ‘เจดีย์ทรงสำเภาจีน’ ด้วยสายพระเนตรอันยาวไกลของพระมหากษัตริย์
วัดยานนาวา เป็นเป็นวัดเก่าแก่ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา เดิมชื่อวัดคอกควาย ก่อนจะได้รับการบูรณะและสร้างเจดีย์ทรงสำเภาในสมัยรัชกาลที่ 3 เพื่อเป็นอนุสรณ์แทนเรือสำเภาที่กำลังจะเลือนหายไปจากระบบการค้าโลก
ในยุคนั้น สยามเคยเป็นศูนย์กลางการต่อเรือสำเภาชั้นดีของภูมิภาค เพราะมีไม้คุณภาพสูง ราคาถูก และช่างฝีมือยอดเยี่ยม ขณะที่เรือสำเภาจีนได้รับสิทธิพิเศษทางการค้ากับไทยมากกว่าชาติตะวันตก จนเกิดระบบภาษีเฉพาะ เช่น ภาษีปากเรือ และ ‘อับเฉา’ ซึ่งเป็นของถ่วงเรือ เช่น ตุ๊กตาหิน เครื่องลายคราม และภาพกรอบกระจก ที่ต่อมากลายเป็นองค์ประกอบตกแต่งวัดไทยในสมัยนั้น
นอกจากนี้ยังมีความเชื่อของชาวมอญว่า สำเภาคือยานพาพระธรรมเข้าสู่สุวรรณภูมิ จึงเกิดเจดีย์ทรงสำเภาในวัดมอญหลายแห่ง เช่น วัดกลาง วัดขนอน และวัดทองนพคุณ ซึ่งยังคงหลงเหลืออยู่จนถึงปัจจุบัน
ทั้งหมดนี้ยังโยงกับเหตุการณ์สำคัญระดับโลกอย่างสนธิสัญญานานกิง ซึ่งจีนแพ้สงครามฝิ่นให้ตะวันตก เปิดเมืองท่า เปลี่ยนโครงสร้างเศรษฐกิจ และทำให้เรือสำเภาค่อย ๆ หายไปจากระบบการค้าโลก
หากคุณอยากเข้าใจว่าเศรษฐกิจไทย-จีนในยุครัชกาลที่ 3 เชื่อมโยงกับความเชื่อ การค้า การคมนาคม และศิลปกรรมอย่างไร รายการอารามบอยตอนนี้คือคำตอบ
ข้อมูลเพิ่มเติม :
- วัดยานนาวาเคยชื่อวัดคอกควาย และได้รับการยกฐานะเป็นพระอารามหลวงในสมัยรัชกาลที่ 1
- เจดีย์ทรงเรือจำลองเรือสำเภาแต้จิ๋ว มีเจดีย์แทนเสากระโดง 2 ต้น
- สำเภาเคยเป็นหัวใจของการค้าระหว่างประเทศ และได้รับสิทธิพิเศษจากจีนในสมัยราชวงศ์ชิง
- สินค้าถ่วงเรือ (อับเฉา) อย่างตุ๊กตาหินและกระเบื้องเคลือบ กลายเป็นของตกแต่งวัดไทยในรัชกาลที่ 3
- การเดินทางไปวัดยานนาวาทำได้โดยลง BTS ที่สถานีสะพานตากสิน แล้วเดินต่ออีกเพียงไม่กี่นาที
Published on 4 months, 2 weeks ago