Podcast Episode Details
Back to Podcast Episodes
21 Lúnasa 2021 (Tír Eoghain)
Episode 56
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.
*
Inniu an t-aonú lá is fiche de mhí Lúnasa. Is mise Niall Ó Siadhail.
Beagnach fiche bliain tar éis do na Stáit Aontaithe agus a gComhghuaillithe ionradh a dhéanamh ar an Afganastáin, tá an Talaban i réim an athuair. Thit Cabúl gan frithbheartaíocht an deireadh seachtaine seo caite, agus tá eagla go dtabharfaidh an réimeas nua isteach córas dian a chuireann cosc ar shaoirse mhná na tíre. Chomh maith leis sin, tá os cionn 300,000 duine a d’oibrigh leis fórsaí idirnáisiúnta, go leor ateangairí ina measc, buartha go mbeidh a saoil i gcontúirt bháis anois, cé go ndeir an Talaban go bhfuil an cogadh thart agus go mbeidh tuilleadh saoirse ag mná an t-am seo. Tharraing rialtas Joe Biden saighdiúirí Mheiriceá amach de réir comhaontú a rinne Donald Trump agus é ina Uachtarán anuraidh.
Tháinig deireadh ré Dé Sathairn, nuair a chaill foireann peile Bhaile Átha Cliath an chéad chluiche i gCraobh na hÉireann ó bhí 2014 ann. Bhí an bua ag Maigh Eo, atá ag iarraidh corn Sam Maguire a bhuachan seachtó bliain i ndiaidh an ama dheireanaigh, ach ní bheidh a fhios acu cé hiad a n-iomaitheoirí sa chluiche ceannais go dtí go n-imreoidh Ciarraí in aghaidh Thír Eoghain ar an ochtú lá is fiche de mhí Lúnasa. I gCraobh iománaíochta na hÉireann, beidh an cluiche ceannais ar siúl amárach, Dé Domhnaigh, agus sealbhóirí Chorn Liam Mhic Cárthaigh Luimneach ag imirt i gcoinne Chorcaí.
Míle cúig chéad bliain ó rugadh Colm Cille i nGartán i dTír Chonaill, tá Acadamh Ríoga na hÉireann chun a shaol, a shaothar agus a oidhreacht a chomóradh an fómhar seo le sruth léachtaí. Beidh cainteoirí éagsúla ag roinnt a gcuid léinn ar líne gach Céadaoin ó 25 Lúnasa go dtí 6 Deireadh Fómhair. Rugadh Colm Cille in iarthuaisceart na hÉireann sa bhliain 521, ach chaith sé tamall fada ar Oileán Í, áit a bhfuair sé bás sa bhliain 597. Tá Foras na Gaeilge in Éirinn ag obair i gcomhar le Bòrd na Gàidhlig in Albain chun cumarsáid agus comhoibriú idir pobail na dteangacha Gaelacha a chothú. Thig leat an feachtas a leanúint leis an haischlib #colmcille1500.
*
Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá script ar fáil i d'aip phodchraolta.
*
GLUAIS
ionradh - invasion
frithbheartaíocht - resistance
réimeas - regime
ateangairí - interpreters
deireadh ré - end of an era
iomaitheoirí - competitors
saothar - work
oidhreacht - heritage
Published on 3 years, 4 months ago