Podcast Episode Details
Back to Podcast Episodes
20 Feabhra 2021 (Tiobraid Árann)
Episode 30
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.
*
Inniu an fichiú lá de mhí Feabhra. Is mise Gwyneth Nic Aidicín Ní Loinsigh.
Beidh rogha ag daltaí na hardteiste i mbliana idir grád measta nó scrúdú traidisiúnta a dhéanamh le haghaidh gach ábhair. Is féidir leis na daltaí grád measta a roghnú, na scrúduithe a dhéanamh le haghaidh gach ábhair nó meascán idir na hábhair a roghnú. Gheobhaidh gach dálta a ngráid i ngrúpa amháin ag an am céanna le foilsiú thorthaí na scrúduithe. Do na daltaí a dhéanann cinneadh na scrúdaithe a dhéanamh, beidh siad ar siúl ag an ngnátham i Mí an Mheithimh, bunaithe ar chomhairle sláinte phoiblí. Beidh na scrúduithe béil ar siúl i rith na Cásca. Cuireadh an Teastas Sóisearach ar ceal san iomlán. Leis sin, d’fhógair an Tánaiste Leo Varadkar Dé hAoine go dtosóidh athoscailt chéimnithe do bhunscoileanna agus scoileanna dara-leibhéal i mí an Mhárta.
Beidh achomharc i gcás chlann Margaret Keane ar siúl Dé Céadaoin an ceathrú lá is fiche de mhí Feabhra. Bhásaigh Margaret Keane i gCoventry i dhá mhíle is a hocht déag ach níos mó ná dhá bhliain tar éis a báis, tá a clann fós sa chúirt ag troid in aghaidh cinneadh a dhiúltaigh dóibh an ráiteas ‘Inár gcroíthe go deo’ a chur i nGaeilge amháIn ar a leac chuimhneacháin. Tharla an rialú sa chúirt eaglasta Shasana ina dúirt an breitheamh Stephen Eyre go raibh baol ann, gan aistriúcháin i mBéarla, go nglacfaí leis an ráiteas i nGaeilge mar ráiteas polaitiúil de shaghas éigin. Níl fadhb ag an sagart áitiúil i gCoventry nó ag an Eaglais Shasana go ginearáta leis an ráiteas ar an leac chuimhneacháin, ar ndóigh, tá ráiteas i dteangacha éagsúla le feiceáil i reiligí timpeall na Sasana. Beidh baill ó Chonradh na Gaeilge i Londain ag déanamh idirghabháil ar son an teaghlaigh ag an achomharc agus tá tacaíocht na craoibhe acu.
Bhí tuirlingt rathúil ag an gcarr gealaí Mars nua, darb ainm ‘Perseverance’ oíche Déardaoin. Bhí imní ar na hinnealtóirí ag Nasa faoin tuirlingt toisc gur rud an-deacair é tuirlingt rathúil a dhéanamh ar Mars, le beagnach leath d’iarrachtaí roimhe seo a theip orthú. Thaistil an róbat ceithre chéad is seachtó milliún ciliméadar idir an Domhan agus Mars thar seacht mí. Anois, caithfidh sé dhá bhliain ag cuardú an pláinéid le haghaidh fianaise de bheatha atá caite. Thuirling an carr gealaí Perseverance i gcráitéar darb ainm Jezero, ceaptar gurb suíomh de loch é na billiúin bliain ó shin. Creideann eolaithe, áit a bhí uisce ann, seans go raibh beatha ann freisin. Tógfaidh an carr gealaí grianghraif den tír-raon, úsáidfidh sé druilire beag le samplaí carraige a bháilíú agus i gceann cúpla lá, tá súil ag Nasa héileacáptair bheaga a láinseáil uaidh. Má tá an turgnamh rathúil, an chéad eitilt chumhachta lasmuigh den Domhan a bheidh i gceist.
*
Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.
*
GLUAIS
grád measta - predicted grade
athoscailt chéimnithe - stepped reopening
achomharc - appeal
lead chuimhneacháin - headstone
idirghabháil - intervention
tuirlingt rathúil - successful landing
carr gealaí - rover
cráitéar - crater
Published on 3 years, 10 months ago