Podcast Episode Details

347 - Turkije: de belangrijkste verkiezing van 2023

---

Episode 347

---

De belangrijkste verkiezing van 2023. Zo noemt The Economist de presidentsverkiezingen in Turkije op zondag 14 mei. Komt na 21 jaar een eind aan de heerschappij van Recep Tayyip Erdoğan? Lukt het een eensgezinde alliantie hem van de troon te stoten? Wat gaat Erdoğans machtsapparaat doen, wat betekent dit voor Europa en de NAVO wat zijn de geopolitieke gevolgen? Jaap Jansen en PG Kroeger praten erover met de voormalige voorzitter van de Turkije-delegatie van het Europees Parlement, inwoner van Turkije en correspondent voor BNR Nieuwsradio Joost Lagendijk.

Hij maakte aan den lijve mee hoe dit land allengs steeds meer een autocratie leek te worden. Was hij in 2006 nog in alle bladen Turkije's 'nationale schoonzoon', later werd hij gedwongen tot ballingschap. Inmiddels is hij weer terug en kan hij als geen ander vertellen hoe Turkije ervoor staat.

***

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier

***

Lagendijk wijst op de kameleontische verschijningsvormen waarmee Erdoğan zich politiek en mediamiek presenteerde. Hij had altijd een fijne neus voor wat leeft in het volk en bood de mensen buiten de seculiere elites veel punten van herkenning. Ook in de relaties met Europa was hij opvallend flexibel en in staat tot verrassende manoeuvres als deze hem leken te baten.

EU-druk kon hij goed gebruiken om de macht van het leger in te perken en de seculier-autoritaire rechtsstaat terug te dringen. Maar zijn eigenzinnige ideeën over economie en financieel beleid brachten hem de voorbije jaren ernstig in de problemen. Belangrijke bondgenoten en zelfs partijgenoten keerden zich van hem af en stapten over naar oppositie.

Zijn opponent Kemal Kılıçdaroğlu heeft met veel politiek vernuft een brede alliantie kunnen smeden. In peilingen ligt hij nipt voorop.

Jaap en PG duiken met Lagendijk in de boeiende historie, culturele aspecten en plannen van Kılıçdaroğlu en zijn alliantie. Hun hoofddoel is afscheid nemen van Erdoğans presidentiële autocratie en terugkeer naar een echt parlementaire democratie. 'Hoofdpijndossier' is voor hen de vraag hoe om te gaan met de miljoenen vluchtelingen uit Syrië.

Dat dit in hoge mate ook Europa en de vele geopolitieke pijnpunten van nu raakt is voor Lagendijk glashelder. Met Kılıçdaroğlu als president zou de verhouding met Europa duidelijk kunnen verbeteren en vermindert de neiging tot avonturisme op het wereldtoneel. De beroerde economie, financiën en grondwettelijke perikelen gaan meteen de aandacht opeisen.

Duidelijk is dat Turkije de afgelopen jaren een grote economische en maatschappelijke dynamiek kende. Een zeer snelle urbanisatie en moderne ideeën van jongeren zullen de verkiezingsuitslag mede bepalen. Zorgelijk is daarbij dat in kringen rond Erdoğan Trump-achtige ideeën over die uitslag rondgaan. Deze kunnen erop duiden dat ze daar in paniek beginnen te raken.

The Economist zit in elk geval goed, stelt Lagendijk. Deze verkiezingen zijn cruciaal. Wint Erdoğan opnieuw, dan zal er weinig veranderen en de economie krijgt nog meer zware klappen. Wint de oppositie zal die economie met spoed aangepakt moeten worden, naast het herstellen van de band met Europa en de terugkeer naar de parlementaire democratie. De impact in heel de turbulente regio tussen Krim, Donaudelta, Kaukasus, Balkan, Levant en Middellandse Zee is hoe dan ook groot.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Published on 2 years, 7 months ago