Podcast Episode Details
Back to Podcast Episodes
332 - De lange kleurrijke traditie van 'Boerenpartijen'
Episode 332
Het verrassende van Caroline van der Plas en haar BBB is niet hoe authentiek ze zijn, maar vooral hoezeer ze een kopie zijn van eerdere partijen en bewegingen die in ons parlement en daarbuiten opdoken. Veel van de ingrediënten van zulke clubs zijn herkenbaar in stijl en inhoud. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren het opmerkelijke gebrek aan originaliteit in waarden en patronen bij de ‘boerenpartijen’ in de historie en nu.
***
Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier
***
Met de komst van het algemeen kiesrecht ging de Nederlandse politiek door een periode van experimenten en versnippering. De dominantie van de negentiende-eeuwse liberale herenpartijen was voorbij. De jaren 1920 en ’30 waren de jaren van opkomst en neergang van allerlei partijen en groepen die zich richtten op de stem van de boerenstand, het platteland, de kleine neringdoenden en autoritair denkende burgers. Heel bekend werd de Plattelandersbond van Boer Braat met zijn strijd tegen stadse fratsen, ambtenarij en de zomertijd.
Na de bezetting, tijdens de wederopbouw en de verzuiling, was voor zulke partijen minder belangstelling. Niettemin waren er ook in de jaren ‘50 allerlei nieuwe pogingen, zoals de zeer rechtse Nederlandse Oppositie Unie. Toen die uiteenviel kwam Hendrik Koekoek met acties tegen het Landbouwschap en zijn eigen Boerenpartij, die al snel succes kreeg: in 1963 drie zetels in de Tweede Kamer en in 1966 bij de Provinciale-Statenverkiezingen de grote doorbraak.
Zijn mediamieke succes als 'man van het volk' en het 'nuchtere platteland' is herkenbaarder dan ooit. Hij had de lachers op zijn hand, juist als hij onzin debiteerde. Sterk was hij in streken waar eerder de NSB en later de PVV scoorden. Maar vooral zijn stevige aanhang in de grote steden was opvallend: een ‘provo’ avant la lettre.
Zijn succes werd meteen zijn ondergang. Gelukszoekers, afsplitsingen en extreemrechtse oprispingen beschadigden de Boerenpartij. Hierin wees deze vooruit naar latere partijen als die van de ouderen, de LPF, PVV en FvD.
In de BBB komen patronen, accenten en vaste waarden van meer dan een eeuw van zulke partijen voor boer, middenstand en platteland - soms letterlijk - opnieuw naar voren. Het anti-elitaire, de identificatie met een Nederland vol nijvere lieden met een zuiver hart, het beklag over gebrek aan een luisterend oor, argwaan naar wetenschap en feiten, een nadruk op volks entertainment en focus op één populair boegbeeld - het is allemaal ten volle aanwezig. Jaap en PG vragen zich af of de vaste patronen van personele ellende, scheuringen en verval zich ook nu zullen vertonen, na de Statenverkiezingen van 15 maart 2023.
***
Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!
Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl
***
Verder lezen
Caroine van der Plas - Gewoon g
Published on 2 years, 9 months ago